.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Ağız Kanserleri ile İlgili Bilgi Sunan Türkçe İnternet Sitelerinin Okunabilirliği ve İçerik Kalitesi
Readability and Content Quality of Turkish Websites Providing Information on Oral Cancers
Turkiye Klinikleri J Dental Sci.
doi: 10.5336/dentalsci.2023-100518
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Okunabilirlik ve kalite kavramları, bir metnin okunma kolaylığı ve sunduğu bilgilerin güvenirliliğini ifade etmekte kullanılır. Ağız kanserleri dünya çapında görülme sıklığı hızla artan hastalıklardan biridir. Bu çalışmanın amacı, ağız kanserleri ile ilgili bilgi sunan Türkçe internet sitelerinin okunabilirlik ve içerik kalitesi açısından değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntemler: Google arama motorunda ''ağız kanseri'' anahtar kelimesi kullanılarak yapılan arama sonucunda ilk 17 internet sayfasındaki toplam 170 internet sitesi tarandı. İçerik bakımından tekrarlanan internet siteleri, akademik yayınlar, çerez politikası yürüten internet siteleri ile resim, video ve reklam içerikli internet siteleri çalışma dışı bırakıldığında elde kalan 94 internet sitesi kaynağına göre sınıflandırıldı ve Ateşman okunabilirlik analizi, ''Quality Criteria for Consumer Health Informatin (DISCERN)'' ve Amerikan Tabipler Birliği Dergisi [Journal of the American Medical Association (JAMA)] kalite indeksleri ile 2 gözlemci tarafından değerlendirildi. Bulgular: Doksan dört internet sitesi kaynağına göre incelendiğinde; %37,2 (n=35) ile özel sağlık kurumları en yüksek, diş hekimi sayfaları %17 ile ikinci sıklıktaydı (n=16). İncelenen internet sitelerinin Ateşman Okunabilirlik İndeksi ortalama 61,57±8,08 (43,90-78,60), DISCERN puanı ortalama 48,12±11,26 (29-72), JAMA indeks puanı ortalama 1,68±1,08 (0-4) olarak hesaplandı. Diş hekimlerine ait içeriklerin ortalama JAMA skoru 1,31±0,79 olup düşük seviyededir. Sonuç: Bu çalışmaya göre, ağız kanseri ile ilgili bilgi sunan internet sitesi içeriklerinin okunabilirlik düzeyi orta zorluktadır. İçerikler DISCERN puanına göre orta, JAMA indeksine göre ise düşük kalitededir. Okunabilirlik bakımından zorluk düzeyi ''düşük'' olan hasta bilgilendirme metinlerinin hazırlanması ile içeriklerin daha kolay anlaşılması sağlanabilir. Diş hekimlerinin içerik kalitesine dikkat etmesi toplumun daha doğru bilgilendirilmesine katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Okunabilirlik; ağız kanseri; DISCERN; JAMA
Amaç: Okunabilirlik ve kalite kavramları, bir metnin okunma kolaylığı ve sunduğu bilgilerin güvenirliliğini ifade etmekte kullanılır. Ağız kanserleri dünya çapında görülme sıklığı hızla artan hastalıklardan biridir. Bu çalışmanın amacı, ağız kanserleri ile ilgili bilgi sunan Türkçe internet sitelerinin okunabilirlik ve içerik kalitesi açısından değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntemler: Google arama motorunda ''ağız kanseri'' anahtar kelimesi kullanılarak yapılan arama sonucunda ilk 17 internet sayfasındaki toplam 170 internet sitesi tarandı. İçerik bakımından tekrarlanan internet siteleri, akademik yayınlar, çerez politikası yürüten internet siteleri ile resim, video ve reklam içerikli internet siteleri çalışma dışı bırakıldığında elde kalan 94 internet sitesi kaynağına göre sınıflandırıldı ve Ateşman okunabilirlik analizi, ''Quality Criteria for Consumer Health Informatin (DISCERN)'' ve Amerikan Tabipler Birliği Dergisi [Journal of the American Medical Association (JAMA)] kalite indeksleri ile 2 gözlemci tarafından değerlendirildi. Bulgular: Doksan dört internet sitesi kaynağına göre incelendiğinde; %37,2 (n=35) ile özel sağlık kurumları en yüksek, diş hekimi sayfaları %17 ile ikinci sıklıktaydı (n=16). İncelenen internet sitelerinin Ateşman Okunabilirlik İndeksi ortalama 61,57±8,08 (43,90-78,60), DISCERN puanı ortalama 48,12±11,26 (29-72), JAMA indeks puanı ortalama 1,68±1,08 (0-4) olarak hesaplandı. Diş hekimlerine ait içeriklerin ortalama JAMA skoru 1,31±0,79 olup düşük seviyededir. Sonuç: Bu çalışmaya göre, ağız kanseri ile ilgili bilgi sunan internet sitesi içeriklerinin okunabilirlik düzeyi orta zorluktadır. İçerikler DISCERN puanına göre orta, JAMA indeksine göre ise düşük kalitededir. Okunabilirlik bakımından zorluk düzeyi ''düşük'' olan hasta bilgilendirme metinlerinin hazırlanması ile içeriklerin daha kolay anlaşılması sağlanabilir. Diş hekimlerinin içerik kalitesine dikkat etmesi toplumun daha doğru bilgilendirilmesine katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Okunabilirlik; ağız kanseri; DISCERN; JAMA
ABSTRACT
Objective: The concepts of readability and quality are used to express the ease of reading a text and the reliability of the information it provides. Oral cancer is one of the diseases whose incidence is rapidly increasing worldwide. The aim of this study is to evaluate Turkish websites that provide information about oral cancers in terms of readability and content quality. Material and Methods: As a retrieved made using the keyword ''oral cancer'' in the Google search engine, a total of 170 websites were scanned in the first 17 web pages. When content-repeated websites, academic publications, pages with cookie policies, and sites with image, video, and advertising content were excluded from the study, the remaining 94 websites were classified according to their source and were classified according to Ateşman readability analysis, Quality Criteria for Consumer Health Informatin (DISCERN) and Journal of the It was evaluated by two observers using Journal of the American Medical Association (JAMA) quality indexes. Results: When 94 website sources were examined, private health institutions were the most frequent with 37.2% (n=35), and dentist pages were the second most frequent with 17% (n=16). The mean Ateşman readability index of the websites examined was 61.57±8.08 (43.90- 78.60), the mean DISCERN score was 48.12±11.26 (29-72), the mean JAMA index score was 1.68±1.08 (0-4). The mean JAMA score of the contents of dentists was 1.31±0.79, which was low. Conclusion: According to this study, the readability level of website content providing information about oral cancer is of medium difficulty. The contents are of medium quality according to the DISCERN score and low quality according to the JAMA index. Easier understanding of the contents can be achieved by preparing patient information texts with a ''low'' difficulty level in terms of readability. Dentists' attention to content quality will contribute to more accurate information of the society.
Keywords: Readability; oral cancer; DISCERN; JAMA
Objective: The concepts of readability and quality are used to express the ease of reading a text and the reliability of the information it provides. Oral cancer is one of the diseases whose incidence is rapidly increasing worldwide. The aim of this study is to evaluate Turkish websites that provide information about oral cancers in terms of readability and content quality. Material and Methods: As a retrieved made using the keyword ''oral cancer'' in the Google search engine, a total of 170 websites were scanned in the first 17 web pages. When content-repeated websites, academic publications, pages with cookie policies, and sites with image, video, and advertising content were excluded from the study, the remaining 94 websites were classified according to their source and were classified according to Ateşman readability analysis, Quality Criteria for Consumer Health Informatin (DISCERN) and Journal of the It was evaluated by two observers using Journal of the American Medical Association (JAMA) quality indexes. Results: When 94 website sources were examined, private health institutions were the most frequent with 37.2% (n=35), and dentist pages were the second most frequent with 17% (n=16). The mean Ateşman readability index of the websites examined was 61.57±8.08 (43.90- 78.60), the mean DISCERN score was 48.12±11.26 (29-72), the mean JAMA index score was 1.68±1.08 (0-4). The mean JAMA score of the contents of dentists was 1.31±0.79, which was low. Conclusion: According to this study, the readability level of website content providing information about oral cancer is of medium difficulty. The contents are of medium quality according to the DISCERN score and low quality according to the JAMA index. Easier understanding of the contents can be achieved by preparing patient information texts with a ''low'' difficulty level in terms of readability. Dentists' attention to content quality will contribute to more accurate information of the society.
Keywords: Readability; oral cancer; DISCERN; JAMA
.: İşlem Listesi